Εθνικό πάρκο
Το Εθνικό Πάρκο Χελμού-Βουραϊκού ιδρύεται στις 02 Οκτωβρίου 2009 με την Κοινή Υπουργική Απόφαση 40390/01-10-2009 (ΦΕΚ Δ’ 446/02-10-2009), με την οποία χαρακτηρίζεται ως «Εθνικό Πάρκο Χελμού−Βουραϊκού» η χερσαία περιοχή του ορεινού όγκου Χελμού – φαράγγι του Βουραϊκού ποταμού, που βρίσκεται στην εκτός σχεδίου και εκτός ορίων οικισμών προ του 1923 και κάτω των 2000 κατοίκων των Δήμων Καλαβρύτων, Λευκασίου, Διακοφτού, Ακράτας, Αιγείρας (Ν. Αχαΐας) και Δήμου Φενεού (Ν. Κορινθίας). Σκοπός της ανακήρυξης του Εθνικού Πάρκου είναι η προστασία, διατήρηση και διαχείριση της φύσης και του τοπίου, ως φυσικής κληρονομιάς και πολύτιμου εθνικού φυσικού πόρου σε χερσαία και υδάτινα τμήματα της περιοχής «ορεινός όγκος Χελμού – φαράγγι Βουραϊκού ποταμού», που διακρίνονται για την μεγάλη βιολογική, οικολογική, αισθητική, επιστημονική, γεωμορφολογική και παιδαγωγική τους αξία, με το χαρακτηρισμό της ως Εθνικό Πάρκο. Ειδικότερα επιδιώκεται η διατήρηση και διαχείριση των σπάνιων οικοτόπων και των ειδών χλωρίδας και πανίδας που απαντώνται στην συγκεκριμένη περιοχή. |
Προστατευόμενη Περιοχή Σύμφωνα με τις κατηγορίες του ν. 1650/86 η προστατευόμενη περιοχή Χελμού-Βουραϊκού εντάσσεται στην κατηγορία των Εθνικών Πάρκων. Εθνικά πάρκα χαρακτηρίζονται εκτάσεις μεγάλης οικολογικής ή βιολογικής σημασίας. Στις περιοχές αυτές προστατεύεται το φυσικό περιβάλλον από κάθε δραστηριότητα ή επέμβαση που είναι δυνατόν να μεταβάλλει ή να αλλοιώσει τη φυσική κατάσταση, σύνθεση ή εξέλιξη του. Κατ’ εξαίρεση μπορούν να επιτρέπονται, σύμφωνα με τις ειδικότερες ρυθμίσεις του οικείου κανονισμού, η εκτέλεση εργασιών, ερευνών και η άσκηση ασχολιών και δραστηριοτήτων, κυρίως παραδοσιακών, εφόσον δεν έρχονται σε αντίθεση με τους σκοπούς προστασίας. Στις περιοχές αυτές μπορεί να δίνονται ειδικότερες ονομασίες ανάλογα με το συγκεκριμένο αντικείμενο και το σκοπό προστασίας.
|
Χλωρίδα Στην προστατευόμενη περιοχή Χελμού-Βουραϊκού συγκεντρώνεται υψηλός αριθμός ελληνικών και τοπικών ενδημικών, πολλά από τα οποία ανήκουν σε μία από τις κατηγορίες επικινδυνότητας του Βιβλίου Ερυθρών δεδομένων της IUCN, επιπρόσθετα με την παρουσία ενός είδους προτεραιότητας σύμφωνα με τον κατάλογο του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, γεγονός που συμβάλει στην ανάδειξη της οικολογικής αξίας του ορεινού τοπίου, το οποίο επίσης χαρακτηρίζεται από γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά ιδιαίτερης σημασίας και οικολογικού ενδιαφέροντος.
|
Πανίδα
Η πανίδα της προστατευόμενης περιοχής του Χελμού–Βουραϊκού, περιλαμβάνει σημαντικό αριθμό εντόμων, αμφίβιων, ερπετών, πουλιών και θηλαστικών. Την άνοιξη τα αλπικά λιβάδια του Χελμού, ομορφαίνουν ακόμη περισσότερο με πεταλούδες. Οι μπλε πεταλούδες (Agrodiaetus iphigenia, Turanana panagaea) ζουν μόνο στις υψηλές κορυφές του Χελμού, ενώ άλλα είδη πεταλούδων, όπως η νυχτοπεταλούδα (Calimorpha quantripunctaria), η θερσαμόνια της Θέτιδος (Thersamonia thetis) κάνουν στην περιοχή μια από τις λιγοστές εμφανίσεις τους στον ελλαδικό χώρο. Ο ενδημισμός που παρατηρείται στο Χελμό δεν αφορά μόνο τα λεπιδόπτερα, αλλά και άλλες οικογένειες εντόμων (κολεόπτερα, ορθρόπτερα) και χερσαίων ασπονδύλων (γαστερόποδα, ισόποδα). Πολλά από αυτά τα είδη αν και δεν είναι ιδιαίτερα γνωστά στο ευρύ κοινό, έχουν ιδιαίτερη επιστημονική και βιο-γεωγραφική αξία. Στα κρύα νερά του Αροάνιου ζουν δυο ενδημικά είδη ψαριών, η πέστροφα (Salmo macrostigma) και ο χαμοσούρτης (Barbus peloponnesius). Στα ρέματα και στους εποχικούς νερόλακκους της περιοχής αναπαράγονται 9 είδη αμφιβίων. Ο ελληνικός βάτραχος (Rana graeca) ζει κοντά στην κοίτη των ορεινών ρεμάτων, ενώ οι φρύνοι και οι σαλαμάνδρες μετά την περίοδο αναπαραγωγής τους βρίσκουν καταφύγιο στα δάση. Σημαντική είναι η παρουσία του αλπικού τρίτωνα (Triturus alpestris) στα ορεινά ρέματα του Χελμού. Ο πληθυσμός αυτός αποτελεί το νοτιότερο όριο εξάπλωσης του αλπικού τρίτωνα σε παγκοσμία κλίμακα. Η ερπετοπανίδα είναι εξαιρετικά πλούσια και αποτελείται συνολικά από 24 είδη. Ορισμένα είδη όπως τα φίδια (Elaphe quatuorlineata, Elaphe situla), οι νεροχελώνες (Emys orbicularis, Mauremys rivulata), οι χερσαίες χελώνες (Testudo marginata, Testudo hermanni) προστατεύονται από την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η περιοχή φιλοξενεί σημαντικό αριθμό στρουθιόμορφων και αρπακτικών πτηνών. Συνολικά έχουν καταγραφεί 21 είδη ημερόβιων αρπακτικών των οικογενειών Accipitridae, Falconidae. Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο χρυσαετός (Aquila chrysaetos), το βραχοκιρκίνεζο (Falco tinnunculus), το ξεφτέρι (Accipiter nisus), ο χουχουριστής (Strix aluco). Στα κωνοφόρα δάση φωλιάζει ο μαύρος δρυοκολάπτης (Dryocopus Martius) και αρκετά αρπακτικά, όπως η κουκουβάγια (Athene noctua). Οι ορθοπλαγιές του Χελμού αποτελούν κατάλληλο ενδιαίτημα φωλεοποίησης για αρκετά ορεινά είδη, όπως ο χιονόστρουφος (Montifringilla nivalis), η χιονάδα (Eremophila alpestris), τα οποία αναζητούν τη λεία τους στα αλπικά και υποαλπικά λιβάδια του Χελμού. Από τα θηλαστικά που έχουν καταγραφεί στην περιοχή, ιδιαίτερης προσοχής χρήζει η βίδρα (Lutra lutra). Η βίδρα είναι υδρόβιο θηλαστικό και τα τελευταία χρόνια οι πληθυσμοί της έχουν μειωθεί σημαντικά, εξαιτίας της ανθρώπινης όχλησης και της μείωσης της τροφής της. Στα σπήλαια και στις σχισμές των βράχων ζουν αρκετά είδη νυχτερίδων, (Miniopterus sehreibasi, Myotis blythii, Myotis myotis, Rhinolophus blasii, Rhinolophus mehelyi, Rhinolophus ferrumequinum), τα οποία χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας εξαιτίας της καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους.
|
Περιοχές Natura
Δίκτυο «Natura 2000»
Σύμφωνα με τα παραπάνω και την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ έχει χαρακτηριστεί εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου μια (1) Ζώνη Ειδικής Προστασίας (Ζ.Ε.Π.) της ορνιθοπανίδας με την ονομασία:
ενώ σύμφωνα με την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ τέσσερεις (4) Ειδικές Ζώνες Διατήρησης (Ε.Ζ.Δ.), οι οποίες έχουν ενταχθεί στο ευρωπαϊκό δίκτυο NATURA 2000 και είναι οι εξής:
Στις περιοχές αυτές λαμβάνονται μέτρα, τα οποία αποσκοπούν στη διατήρηση και στην αποκατάσταση των φυσικών οικοτόπων και των άγριων ειδών χλωρίδας και πανίδας, καθώς και στη διατήρηση των ιδιαίτερων κοινωνικών και πολιτιστικών στοιχείων της τοπικής κοινωνίας. Ορεινός όγκος του Χελμού |